Wady refrakcji – nadwzroczność

wrz 25, 2022 | 0 komentarzy

Nadwzroczność (dalekowzroczność, hyperopia)

To często spotykana wada wzroku, choć często bywa mylona z presbiopią (potrzebą stosowania okularów do czytania, wynikającą z osłabienia akomodacji, ale o tym w innym artykule).

Na czym polega dalekowzroczność?

U dalekowidza podczas patrzenia na nieskończenie odległy przedmiot, przy rozluznionej akomodacji, obraz przedmiotu nie powstaje na siatkówce (dno oka), jak w oku normowzrocznym, ale ZA nią.  Rozluźniona akomodacja oznacza, że mięśnie rzęskowe, które odpowiadają za uwypuklanie soczewki ocznej i zmianę jej mocy, są rozluźnione.

Dalekowzroczność korygowana jest przez soczewki „+”, czyli soczewki skupiające, które przybliżają obraz do siatkówki. Okulary korygujące dalekowzroczność zwykle są noszone ciągle, także do dali. Nie jest prawdą, że okulary minusowe to okulary do dali, a plusowe do bliży!

Przyczyny nadwzroczności

Nadwzroczność może wynikać ze zbyt małej mocy układu optycznego oka (nadwzroczność refrakcyjna) lub ze zbyt krótkiej gałki ocznej (nadwzroczność osiowa).

U dzieci występuje nadwzroczność fizjologiczna – większość małych dzieci posiada wadę plusową wynikającą ze zbyt krótkiej gałki ocznej. Wraz ze wzrostem dziecka gałka oczna wydłuża się, a wada wzroku znika. Dzieci, mimo tej wady, widzą dobrze, bo są w stanie same skorygować sobie nadwzroczność. Silna akomodacja (czyli silne mięśnie odpowiadające za uwypuklenie soczewki wewnątrzgałkowej) sprawia, że obraz powstający za siatkówką oka jest przesuwany na dno oka, w miejsce plamki żółtej. Nadwzroczność fizjologiczna zwykle nie wymaga korekcji okularowej. 

Jak możemy korygować dalekowzroczność?

Wadę tę możemy korygować za pomocą:

  • okularów korekcyjnych,
  • soczewek kontaktowych,
  • zabiegowi laserowej korekcji wzroku,

Jak widzi osoba z dalekowzrocznością?

Często mówi się, że krótkowidz widzi wyraźnie w bliskich odległościach, natomiast z daleka nie, a dalekowidz odwrotnie – widzi ostro z daleka, a z bliska nie. Czy tak jest? Nie do końca. 

W zależności od wielkości wady i wieku osoba nadwzroczna może:

nie widzieć ostro nigdzie – ani z daleka ani z bliska,

widzieć ostro z daleka, a z bliska już nie, 

widzieć perfekcyjnie z daleka, z bliska i nie mieć zielonego pojęcia, że ma wadę wzroku (nadwzroczność ukryta).

Jeżeli osoba dalekowzroczna jest młoda lub wada „+” jest nieduża to dalekowidz sam koryguje sobie wadę wzroku – mięśnie rzęskowe napinają się, soczewka oczna się uwypukla, ma większą moc „+” i obraz powstaje na siatkówce. Proces ten nazywa się akomodacją. Często taka ukryta nadwzroczność jest niezauważana lub jedynym objawem są bóle głowy, zwłaszcza czołowe, podczas pracy z bliska.

Przy większej wadzie „+” czy też u osób dojrzałych, o osłabionej akomodacji, dalekowzroczność może powodować pogorszenie ostrości widzenia zarówno z bliska, jak i daleka. Oko nie jest wówczas w stanie na tyle zakomodować, by skupić promienie świetlne na siatkówce i skorygować sobie wadę wzroku. Niezbędna jest do tego soczewka korekcyjna o mocy plusowej.

Jak wyglądają soczewki okularowe „+”?

Soczewki okularowe “+” powiększają obraz, są najgrubsze w centrum soczewki, a najcieńsze na krawędziach. Dlatego też nie zawsze istnieje możliwość zamontowania tego typu soczewek do tzw. opraw na żyłce. Może się okazać, że przy danej mocy soczewki plusowej i rozstawie źrenic, soczewka będzie zbyt cienka na brzegach, aby zamontować w niej żyłkę.