Wady refrakcji – nadwzroczność

Wady refrakcji – nadwzroczność

Nadwzroczność (dalekowzroczność, hyperopia)

To często spotykana wada wzroku, choć często bywa mylona z presbiopią (potrzebą stosowania okularów do czytania, wynikającą z osłabienia akomodacji, ale o tym w innym artykule).

Na czym polega dalekowzroczność?

U dalekowidza podczas patrzenia na nieskończenie odległy przedmiot, przy rozluznionej akomodacji, obraz przedmiotu nie powstaje na siatkówce (dno oka), jak w oku normowzrocznym, ale ZA nią.  Rozluźniona akomodacja oznacza, że mięśnie rzęskowe, które odpowiadają za uwypuklanie soczewki ocznej i zmianę jej mocy, są rozluźnione.

Dalekowzroczność korygowana jest przez soczewki „+”, czyli soczewki skupiające, które przybliżają obraz do siatkówki. Okulary korygujące dalekowzroczność zwykle są noszone ciągle, także do dali. Nie jest prawdą, że okulary minusowe to okulary do dali, a plusowe do bliży!

Przyczyny nadwzroczności

Nadwzroczność może wynikać ze zbyt małej mocy układu optycznego oka (nadwzroczność refrakcyjna) lub ze zbyt krótkiej gałki ocznej (nadwzroczność osiowa).

U dzieci występuje nadwzroczność fizjologiczna – większość małych dzieci posiada wadę plusową wynikającą ze zbyt krótkiej gałki ocznej. Wraz ze wzrostem dziecka gałka oczna wydłuża się, a wada wzroku znika. Dzieci, mimo tej wady, widzą dobrze, bo są w stanie same skorygować sobie nadwzroczność. Silna akomodacja (czyli silne mięśnie odpowiadające za uwypuklenie soczewki wewnątrzgałkowej) sprawia, że obraz powstający za siatkówką oka jest przesuwany na dno oka, w miejsce plamki żółtej. Nadwzroczność fizjologiczna zwykle nie wymaga korekcji okularowej. 

Jak możemy korygować dalekowzroczność?

Wadę tę możemy korygować za pomocą:

  • okularów korekcyjnych,
  • soczewek kontaktowych,
  • zabiegowi laserowej korekcji wzroku,

Jak widzi osoba z dalekowzrocznością?

Często mówi się, że krótkowidz widzi wyraźnie w bliskich odległościach, natomiast z daleka nie, a dalekowidz odwrotnie – widzi ostro z daleka, a z bliska nie. Czy tak jest? Nie do końca. 

W zależności od wielkości wady i wieku osoba nadwzroczna może:

nie widzieć ostro nigdzie – ani z daleka ani z bliska,

widzieć ostro z daleka, a z bliska już nie, 

widzieć perfekcyjnie z daleka, z bliska i nie mieć zielonego pojęcia, że ma wadę wzroku (nadwzroczność ukryta).

Jeżeli osoba dalekowzroczna jest młoda lub wada „+” jest nieduża to dalekowidz sam koryguje sobie wadę wzroku – mięśnie rzęskowe napinają się, soczewka oczna się uwypukla, ma większą moc „+” i obraz powstaje na siatkówce. Proces ten nazywa się akomodacją. Często taka ukryta nadwzroczność jest niezauważana lub jedynym objawem są bóle głowy, zwłaszcza czołowe, podczas pracy z bliska.

Przy większej wadzie „+” czy też u osób dojrzałych, o osłabionej akomodacji, dalekowzroczność może powodować pogorszenie ostrości widzenia zarówno z bliska, jak i daleka. Oko nie jest wówczas w stanie na tyle zakomodować, by skupić promienie świetlne na siatkówce i skorygować sobie wadę wzroku. Niezbędna jest do tego soczewka korekcyjna o mocy plusowej.

Jak wyglądają soczewki okularowe „+”?

Soczewki okularowe “+” powiększają obraz, są najgrubsze w centrum soczewki, a najcieńsze na krawędziach. Dlatego też nie zawsze istnieje możliwość zamontowania tego typu soczewek do tzw. opraw na żyłce. Może się okazać, że przy danej mocy soczewki plusowej i rozstawie źrenic, soczewka będzie zbyt cienka na brzegach, aby zamontować w niej żyłkę. 

Wady refrakcji – krótkowzroczność

Wady refrakcji – krótkowzroczność

Co to jest krótkowzroczność?

Krótkowzroczność, inaczej miopia, to wada refrakcji, która polega na ostrym widzeniu przedmiotów znajdujących się blisko, natomiast niewyraźnym tych, które znajdują się w oddali.

W oku krótkowzrocznym, podczas patrzenia na nieskończenie odległy przedmiot, przy rozluźnionej akomodacji, jego obraz nie powstaje na siatkówce, jak w oku normowzrocznym (oko normowzroczne = oko bez wady wzroku), ale PRZED nią. Rozluźniona akomodacja oznacza, że mięśnie rzęskowe, które odpowiadają za uwypuklanie soczewki ocznej i zmianę jej mocy, są rozluźnione. 

Korygowana jest przez soczewki „-”, czyli soczewki rozpraszające. „Odsuwają” one obraz przedmiotu na siatkówkę (dno oka). Im większa odległość między miejscem, gdzie powstaje obraz a siatkówką, tym większa krótkowzroczność.

Przyczyny krótkowzroczności 

Krótkowzroczność może być to spowodowana zbyt dużą siłą łamiącą układu optycznego oka (krótkowzroczność refrakcyjna) lub zbyt wydłużoną gałką oczną (krótkowzroczność osiowa). Krótkowzroczność osiowa jest najczęściej występującym rodzajem krótkowzroczności. To właśnie zwiększająca się długość gałki ocznej odpowiada za epidemię krótkowzroczności, a jest następstwem ciągłej pracy z bliska – laptop, smartphone etc. Sięgają po nie już kilkuletnie dzieci.

Krótkowzroczność może mieć podłoże genetyczne, więc jeżeli stwierdzono ją u Ciebie, zadbaj o regularne badanie wzroku u swoich dzieci. 

Jak możemy korygować krótkowzroczność?

Wadę tę możemy korygować za pomocą:

  • okularów korekcyjnych,
  • soczewek kontaktowych,
  • zabiegowi laserowej korekcji wzroku,
  • ortokorekcji. 

Jak widzi krótkowidz?

Bez korekcji wady osoba krótkowzroczna widzi nieostro przedmioty znajdujące się daleko, a wyraźnie te znajdujące się blisko. Im większą wadę wzroku ma krótkowidz, tym bliżej muszą znajdować się przedmioty, aby zobaczył je wyraźnie. Jeśli wada jest duża, rzędu kilkunastu dioptrii, to osoba krótkowzroczna nie będzie widziała ostro w żadnej odległości.

Często osoby z nieskorygowaną krótkowzrocznością patrząc w dal mrużą oczy. Zwiększają sobie tym samym głębię ostrości i widzą wyraźniej. Stąd też wzięła się łacińska nazwa krótkowzroczności: myopia, od słów mýein „zamykać” i ṓps „oko”. \

Jak wyglądają soczewki okularowe?

Soczewki okularowe “-” pomniejszają obraz, są najcieńsze w centrum soczewki, a najgrubsze na krawędziach.

Źródła:

FLANAGAN, Judith, et al. Myopia: a growing epidemic. Community eye health, 2019, 32.105: 9.

https://www.medonet.pl/choroby-od-a-do-z/choroby-narzadu-wzroku,krotkowzrocznosc—objawy–leczenie-i-zalecane-soczewki,artykul,1671130.html

https://coopervision.pl/troska-o-wzrok-i-zdrowie-oczu/co-jest-krotkowzrocznosc